Deepfakes zijn kunstmatig gecreëerde media waarbij bestaande afbeeldingen, video’s of geluidsopnames worden gemanipuleerd, of volledig worden gegenereerd door kunstmatige intelligentie (AI). Denk hierbij aan gezichtsverwisselingen, het nabootsen van stemmen, of volledig synthetische foto’s of video’s van niet bestaande personen.
AI misbruikbeelden zijn een specifieke, ernstige toepassing van deze technologie. Dit zijn afbeeldingen of video's van seksueel kindermisbruik, gegenereerd met AI-tools. In de meeste gevallen gaat het om volledig synthetische foto’s en video’s, gemaakt op basis van prompts. Soms wordt er ook content gemaakt door meerdere, reeds bestaande beelden met behulp van AI samen te voegen. In beide gevallen ontstaat er nieuwe, schadelijke content.
Deepfakes maken gebruik van deep learning-algoritmes, zoals Generative Adversarial Networks (GANs). Deze algoritmes analyseren duizenden beelden of opnames om patronen, gezichtsuitdrukkingen en bewegingen te leren herkennen. Op basis hiervan kan synthetische content worden gecreëerd die nauwelijks van echt te onderscheiden is. Bij AI misbruikbeelden worden soortgelijke technieken toegepast.
Deepfakes worden steeds vaker misbruikt voor ongewenste doeleinden. Ongeveer 95% van alle deepfakes bestaat uit pornografisch materiaal, en zowel beroemdheden als gewone mensen worden hier het slachtoffer van. In 2024 werden meer dan 3.700 meldingen gedaan van virtueel en AI gegenereerde misbruikbeelden van minderjarigen bij het Meldpunt Kinderporno. Het genereren en delen van deze beelden is niet alleen schadelijk voor slachtoffers, maar houdt ook een markt in stand die verder misbruik faciliteert.
Voor slachtoffers:
o Emotioneel trauma en grove inbreuk op privacy
o Chantage en afpersing.
o Ernstige reputatieschade.
Voor de maatschappij:
o Normalisatie van schadelijk gedrag.
o Verspilling van opsporingsmiddelen aan niet-bestaande slachtoffers.
o Moeilijkheden bij het onderscheiden van echt en synthetisch materiaal.
• Safety by Design: AI-tools kunnen zo ontworpen worden dat zij risicovolle termen (zoals een combinatie van “kind” en “naakt”) herkennen en deze vervolgens blokkeren.
• Watermerken: Door AI gegenereerd materiaal te watermerken is deze content makkelijker te herkennen, voor zowel particuliere internetgebruikers als opsporingsdiensten.
• Educatie en bewustwording: Mensen bewust maken van de risico’s en wetgeving rondom deepfakes en AI misbruikbeelden.
In Nederland is de strafbaarstelling van deepfakes grotendeels geregeld binnen het bestaande strafrecht. Deepfakes kunnen strafbaar zijn als ze worden gebruikt voor strafbare feiten zoals oplichting, smaad en laster of identiteitsfraude. Daarnaast is er een wet die het vervaardigen en verspreiden van seksueel beeldmateriaal zonder toestemming strafbaar stelt, ook als dit beeldmateriaal gemanipuleerd is, zoals bij deepfakes het geval is.
Verder biedt de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) bescherming tegen deepfakes die persoonsgegevens verwerken zonder rechtmatige grondslag.
In Nederland is het vervaardigen, delen of bekijken van seksueel misbruikmateriaal, inclusief AI gegenereerd materiaal, strafbaar. Dit geldt ook voor virtuele beelden die niet van echt te onderscheiden zijn. De wet maakt geen onderscheid in strafeis tussen echt en synthetisch materiaal, vanwege de grote maatschappelijke schade die wordt toegebracht.
Bekijk of maak jij misbruikbeelden, al dan niet door middel van kunstmatige intelligentie? Neem dan contact op met Stop it Now, voor gratis, anonieme hulp.
• Website: www.stopitnow.nl
• Telefoon: 0800 266 64 36
Ben jij zelf het slachtoffer van deepfakes of AI misbruikbeelden? Neem dan contact op met Helpwanted voor gratis hulp en advies:
• Website: www.helpwanted.nl
• Telefoon: 020 261 52 36
________________________________________
1. Hoe herken ik een deepfake?
Deepfakes kunnen lastig te identificeren zijn, maar let op onnatuurlijke bewegingen, synchronisatieproblemen bij lippen en spraak, of artefacten (ongewone vervormingen of afwijkingen in het beeld).
2. Is het gebruik van deepfakes altijd illegaal?
Nee, deepfakes kunnen ook voor legitieme doeleinden worden gebruikt, zoals entertainment of educatie. Het wordt illegaal wanneer ze worden gebruikt voor fraude, misleiding of het schenden van privacy.
3. Wat moet ik doen als ik slachtoffer ben?
Verzamel zoveel mogelijk bewijs en meld het bij een instantie zoals Helpwanted of de politie.
Door samen te werken en bewustwording te creëren, kunnen we de schadelijke impact van deepfakes en AI misbruikbeelden verminderen en slachtoffers beschermen.
Verlaat website
Bel
ons: 0800 266 64 36
Chat met
ons >
Ga zelf aan de slag